Samen bouwen aan een gemeente waar iedereen kan meedoen, veilig kan opgroeien en gezond kan leven.

Afgelopen dinsdagmiddag- en avond besprak de gemeenteraad de begroting van Horst aan de Maas. Als Essentie hebben we een herkenbaar en sterk verhaal neergezet. En zijn we blij dat ons voorstel om de bezuiging op verkeersveiligheid terug te draaien, op voldoende steun kon rekenen en daarmee wordt gerealiseerd. Het betoog van fractievoorzitter Kay Thijssen is hieronder terug te lezen. 

Begrotingsbijdrage Essentie

Voorzitter,

Wij bespreken vandaag een begroting waarin we stabiliteit zoeken voor de komende jaren, zodat een volgende raad- en college goed aan de slag kan. We hebben de afgelopen jaren veel bereikt en willen deze lijn door trekken. Voor Essentie staat daarbij één vraag centraal: Hoe bouwen we verder aan een toekomstbestendig Horst aan de Maas? Onze inzet is en blijft: investeren in mensen, de leefbaarheid en wonen, een goede economie en een sterke sociale basis. Dat past niet alleen bij ons (toekomstig) programma –, dat past bij de kern en kernen van Horst aan de Maas.

Vitale kernen
Voorzitter, onze gemeente wordt voor een groot deel door vrijwilligers gedragen. Dat is onze kracht en vitale gemeenschap. Een gemeenschap kan echter pas bloeien als de vrijwilligers ook professionele ondersteuning krijgen waar dat nodig is. We horen steeds vaker: “We willen wel, maar niet alles kan verwacht worden van een vrijwillig bestuur.” Met de nadruk op vrijwillig. Want dat vergeten we nog wel eens, vrijwilligers zijn geen professionals. Vrijwilligers zijn onze inwoners. Onze dragende krachten. Sportverenigingen, dorpsraden, culturele organisaties, beheercommissies: zij houden onze dorpen leefbaar. Maar niet alles kan op de schouders van vrijwilligers blijven rusten. Essentie vraagt het college daarom om te zorgen voor structurele ondersteuning waar dat nodig is. Geen verbinder, maar iemand die helpt in de uitvoering. Niet om vrijwilligers te vervangen, maar om ze te helpen. We zijn blij dat dit terug te zien in de begroting!

Daarnaast benadrukken we: iedereen moet kunnen deelnemen. Essentie staat voor onderwijs, sport, bewegen en cultuur voor alle kinderen en inwoners. We lezen in de begroting dat het college wil inzetten op mensen die dit het meest nodig hebben. Ik citeer: “zoals kinderen met een motorische achterstand en mensen die moeilijk toegang hebben tot sport” (Blz. 11). Wij willen inzetten op iedereen en dus niet alleen voor wie achterloopt of in een regeling past – maar voor elk kind en inwoner. Een gezonde generatie vraagt om toegang tot sport en cultuur, juist óók voor hen die geen zichtbare achterstand hebben.

Voorzitter, wij hebben eerder aandacht gevraagd voor betaalbaar wonen. Het tempo maken en productie draaien van de woningbouw in Horst aan de Maas. Onze complimenten voor het enthousiasme en werk maken van een Volkshuisvestingsprogramma. Een mooie ambitie om jaarlijks 250 woningen te vergunnen. Daar hoort regie en samenwerking met corporaties, marktpartijen en beleggers bij. Waarbij we ook de aandacht voor onze middeninkomens in onze gemeente niet moeten verliezen, door ons blind te staren op het toevoegen van sociale huur. Een goede mix is noodzaak.

Een prachtige woongemeente word je niet door alleen maar stenen te stapelen. Een raadsperiode terug spraken we over speeltuinen: het speel- en beheerplan. En hebben we als Essentie zelfs meer middelen beschikbaar gesteld voor dit plan. Het belang is helder: beweegvriendelijke wijken, veilige speelplekken, plekken waar kinderen elkaar ontmoeten en waar ouders elkaar leren kennen. Dat is sociale cohesie in de praktijk en maakt Horst aan de Maas een prachtige gemeente om in te wonen! Het speel- en beheerplan had echter een looptijd tot en met 2025 en komt daarmee ten einde. We willen het College vragen om een toezegging dat dit plan geëvalueerd wordt, zodat gekeken kan worden of aanpassing nodig is en dit een nieuwe raad wordt voorgelegd.

Een sterke sociale basis
We zien in de begroting de inzet op de sociale basis en dat waarderen we. Maar wij zeggen er ook bij: help niet alleen de mensen die al in de problemen zitten – voorkóm dat mensen in de schulden raken. De laatste is in programma 2.2.5 opgenomen. Armoedebestrijding begint namelijk niet pas wanneer iemand in de problemen zit. Dus niet alleen schuldhulpverlening, maar investeren in preventie en vroegsignalering. En ook hier speelt de sociale cohesie een rol: scholen, verenigingen en buurten. Omzien naar elkaar. Ook zijn we het eens met het College dat inwoners naar vermogen mee moeten kunnen doen en dat er passende ondersteuning is wanneer dat nodig blijkt. Er moet echter altijd een prikkel naar werk zijn, afgestemd op ieders situatie.

Vitaal en landelijk gebied
Een terechte prioriteit in de begroting, waarbij de gezamenlijk opgave wordt geschetst: het buitengebied staat onder druk door verschillende ontwikkelingen. Water en klimaat, duurzame landbouw, klimaatadaptatie etc. Wij zien het buitengebied als een belangrijke pijler in onze gemeente. Het is deel van onze identiteit en daarom zijn we blij dat in de begroting een grote prioriteit, ambitie en financiële ruimte is gemaakt voor dit programma. Er wordt gewaarborgd dat de omgevingsvisie- en plannen op planning blijven. De agrarische sector ondersteunen we in de transitie, we investeren in biodiversiteit, waterbeheer en klimaatadapdatie.

Duurzaam Horst aan de Maas
Voorzitter, er wordt gewerkt aan een energie visie en er is een werkgroep op actief – dat juichen wij toe. Want: een betere wereld begint bij jezelf. We hebben al veel gehad aan de thema-avonden. Maar laten we eerlijk zijn: we hoeven niet van nul te beginnen. We constateren dat we met deze begroting ook al veel ambities hebben, er concrete thema’s en uitdagingen zijn. Zoals: hittestres beperken door aanplanten van bomen. We vergoenen 1 á 2 dorpskernen per jaar! Tijd om dit een duurzaam Horst aan de Maas verder uit te werken en door te zetten.

Op het gebied van afval doen we het goed. In de begroting staat dat we inwoners ‘nog meer gaan informeren’ over afval scheiden. We vragen ons af of dat nu wel echt nodig is? We lezen niet terug hoeveel extra aan middelen we hieraan gaan besteden. Hoe kijkt het College hier tegenaan?

Een toekomstbestendige en innovatieve economie
Essentie kan het niet vaak genoeg benoemen: wij zijn trots op onze economie. Op de recreatie en toerismesector, de agribusniness, ook op de logistiek, de hippische sector en het MKB. Al jaren roepen we om een revitaliserings- herstructureringsfonds om onze bedrijventerreinen aan te pakken. Het stemt ons nu dan ook super positief dat dit als een van thema’s is benoemd in de begroting en we hier met de najaarrapportage daadwerkelijk meer als 3 miljoen voor vrijmaken! Verouderde locaties toekomstbestendig maken, dat is ons doel. Dat vraagt lange adem, maar het levert een sterke economische toekomst op. Aan de slag!

Verkeersveiligheid
Tot slot, voorzitter, verkeersveiligheid. In de begroting wordt structureel bezuinigd op verkeerseducatie en bewustwording. Onbegrijpelijk. Een thema waar wij veelvuldig aandacht voor vragen. Voor Essentie is verkeersveiligheid geen bijzaak maar een kerntaak van de gemeente. In ons verkiezingsprogramma hebben wij benadrukt dat veilig verkeer begint bij de zwakste verkeersdeelnemers: kinderen die dagelijks naar school fietsen en ouderen die mobiel willen blijven. Daarom zetten wij niet alleen in op veilige infrastructuur, maar juist ook op gedragsverandering en bewustwording.

We geloven dat het gedrag van weggebruikers minstens zo bepalend is voor veiligheid en leefbaarheid als de inrichting van wegen. Campagnes als “Wij gaan weer naar school” en educatieprogramma’s op scholen dragen concreet bij aan minder ongelukken en meer bewustzijn. Daarbij hoort ook aandacht voor nieuwe uitdagingen zoals fatbikes, verkeersdrukte door toerisme en vrachtverkeer rond scholen. Daarnaast staat leefbaarheid in de kernen centraal: verkeersveiligheid gaat niet alleen over cijfers en incidenten, maar ook over hoe inwoners hun eigen omgeving ervaren. Minder snelheid in woonwijken, veilig oversteken, goede verlichting en campagnes die gedrag positief beïnvloeden, versterken het gevoel van veiligheid.

Voor Essentie is het dan ook onacceptabel dat er juist wordt bezuinigd op verkeersveiligheidscampagnes. Dat staat haaks op onze visie en op de afspraken in het Mobiliteitsprogramma 2025–2035. Wij vinden dat deze bezuiniging moet worden teruggedraaid, zodat inwoners ook de komende jaren kunnen rekenen op een veilige en leefbare gemeente. Daarom draaien wij de bezuinigen terug en dienen een amendement in. Een realistisch, verantwoord en toekomstgericht voorstel. Wij vertrouwen op brede steun.

Slot
Voorzitter, Horst aan de Maas is sterk omdat wij in mensen investeren, omdat wij vooruitdenken, en omdat wij in onze dorpen en verenigingen geloven. Samen blijven we bouwen aan een gemeente waar iedereen kan meedoen, veilig kan opgroeien en gezond kan leven.

Dank u wel.